عنوان  :   سلسلة شروح صحيفة سجاديّه (13)
تاریخ چاپ  :  1388
ناشر : پژوهشكده باقرالعلوم علیه السلام
موضوع کتاب : حديثي
نوع کتاب : کتاب اختصاصی
جلد 13 كتاب سلسلة شروح صحيفة سجاديّه، تأليف دانشمندي از قرن 11 هجري قمري، توسط دكتر فتح الله نجارزادگان مورد تحقيق قرار گرفته و براي اولين نوبت در تابستان سال 1388 هجري شمسي در 1000 نسخه و 488 صفحه به همت پژوهشكده باقرالعلوم(ع) قم چاپ و منتشر گرديده است.
اين كتاب داراي سه بخش عمده يعني مقدمه تحقيق، معرفي نسخه هاي صحيفه، ترجمه و شرح 54 دعاي صحيفه سجاديه است. محقق در مقدمه تحقيق ابتدا با عنوان صحيفه پژوهي در قرن 11، ضمن بيان تاريخچه صحيفه نگاري به استنساخ و نشر صحيفه سجاديه در عصر صفوي از دو ناحيه ذيل مي پردازد:
1- تصحيح نسخه هاي صحيفه؛
2- تدريس، تعليق، ترجمه و شرح صحيفه.
از جمله ويژگي هاي شرح حاضر آن است كه خميرمايه مباحث اين شرح برگرفته از حاشيه و تعليقات ميرداماد بر صحيفه سجّاديّه (مشهور به شرح ميرداماد بر صحيفه) است.
دو ويژگي مهّم اين شرح عبارت است از:
الف) مقابله با نسخه هاي گوناگون
ب) بررسي نكات ادبي
در بخش اول، مؤلف، ضمن استفاده از نسخه هاي مختلف و مقابله متن صحيفه و نيز شرح عبارات آن، سعي بر آن داشته كه وجه درست كلمات و عبارات را دريابد.
مؤلف در بخش دوم، به بررسي صرفي در اعلال كلمات، بررسي نحوي در وجوه اعراب و همچنين قواعد املاء، ريشه يابي لغات و استخراج معاني گوناگون واژگان اهتمام ويژه دارد.
مطلب مهم ديگر آن كه اهتمام مؤلف اصلي كتاب به صبغة ادبي شرح، موجب آن شده، كه در اين كتاب، وي از آيات به پنجاه آيه و از روايات به پانزده روايت اكتفاء نموده و از تفاسير تنها به تفسير «انوارالتنزيل» بيضاوي و يك مورد هم به كتاب «الذكري» شهيد اول مراجعه بنمايد.
دكتر نجارزادگان، محقق كتاب حاضر، در ادامه تحقيق عالمانه خويش، اشاره‌اي به نسخه هايي كه از آن ها در تأليف كتاب حاضر استفاده نموده (از جمله نسخه هاي شيخ بهائي، ابن ادريس، شهيد و ...) مي كند.
در ادامه نيز به كاوشي در شناخت مؤلف اصلي كتاب حاضر پرداخته و چنين آورده است:
«در مورد مؤلف كتاب اختلاف نظر بسياري وجود دارد [...] اين شرح در فهرست هاي نسخ خطي به افراد متعددي نسبت داده شده كه تفصيل آن ها بدين قرار است:»
1. ميرهاشم شاگرد علامه محمدباقر مجلسي
2. محمدتقي بن مقصود علي مجلسي (مشهور به علامه محمد تقي مجلسي)
3. ملا محمد سليم رازي
4. افصح الدين محمد شيرازي
5. محمد بن شيرازي (متخلص به عياني و ملقب به دهدار)
6. مولانا شاه محمد شيرازي دارابي
7. محمد بن محمد عاملي (معروف به ابن خاتون عاملي)
8. آقا حسين بن جمال الدين خوانساري
9. محمد زمان نقوي سبزواري
10. ميرهادي
علي رغم قوت احتمال درباره بعضي از شخصيت هاي فوق الذكر، محقق كتاب هيچ كدام از اسامي فوق را به عنوان مؤلف حقيقي اين اثر نفيس برنمي گزيند.
او در ادامه از 26 نسخه موجود شرح حاضر، هشت نسخه را جهت تحقيق خويش برمي گزيند و در پي آن، به عنوان نمونه، تصوير اولين و آخرين صفحات نسخه هاي برگزيده خود را مي آورد.
پس از حدود پنجاه صفحه بحثهاي مقدماتي، اصل كتاب به همراه تحقيقات محقق، آورده مي شود. اثر حاضر تحقيق ادبي شرح 54 دعاي صحيفه سجاديه كه بيشتر، جنبه لغوي، صرفي و نحوي دارد، مي نمايد و مصرانه در پي آن است كه نحوه صحيح تلفظ كلمات و عبارات را با ذكر نكات ادبي، علمي و معني لغوي و اصطلاحي بيان كند.
مطالعه كتاب حاضر و سلسله شروح صحيفه سجاديّه كه در حقيقت، عرصه هاي گوناگون حيات انسان به بهترين و شيرين ترين بيان با زبان دعا و مناجات ترسيم و تبيين شده و حاوي عميق ترين معرفت هاي توحيدي و دلنشين ترين معارف الهي انسان شناختي است را به نسل جوان و جامعه ديني– علمي كشور و همه سالكان راه حق و حقيقت پيشنهاد مي كنيم. اميد است از اين رهگذر دل هاي شيفته و كام تشنه ي خويش را سيراب نماييم.