اكثم بن صيفى [1]

يكى از بزرگان عرب جاهلى [2] اكثم بن صيفى تميمى، حكيم و دانشمند عرب است [3] كه داناترين، عاقل ترين و بردبارترين فرد در عهد خود بود و اين حكمت و دانش را از بزرگان قريش، حضرت ابى طالب، هاشم، عبدمناف و قُصَى كسب كرده بود. اكثم در دوره ى جاهليت از كسانى بود كه به دليل شرافت، صداقت و ديگر صفات نيكو به كار قضاوت مى پرداخت و از منابع چنين دانسته مى شود كه وى به دليل دانايى و سخنورى، نقش اجتماعى و تربيتى برجسته اى در آن روزگار داشته است; چنان كه برخى از بزرگان و فرمانروايان عرب با وى ارتباط و مكاتبه داشته و از مشورت با او سود مى برده اند. گفته اند كه وى يك بار براى آزاد كردن اسيران بنى تميم، نزد نعمان بن منذر، فرمانرواى حيره رفت. مهم ترين نكته در زندگى اكثم، اسلام آوردن او و نيز سخنان حكيمانه اى است كه از وى نقل شده است. در منابع تاريخى و روايى و ادبى سخنان حكمت آميز و بليغ بسيارى را از اكثم نقل كرده اند و اين سخنان غالباً به صورت مَثَل در ميان اعراب رواج يافته و چنان منزلتى يافته است كه در شمار سخنان پيشوايان و حكيمان نامدار اسلام قرار گرفته است; حتى شهرت اكثم در حكمت و دانش، او را همتاى بزرگمهر و لقمان حكيم قرار داده است. از اكثم فرزندانى بر جاى ماند كه در كوفه مى زيستند. [4] او يكى از معمرين (صاحبان عمر طولانى) روزگار است [5] كه در حدود «سيصد و سى سال» [6] عمر كرد. وى به پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) ايمان آورد اما موفق به ديدار ايشان  نشد. [7]

همچنین این مقاله دارای محورهای دوگانه ذیل نیز می باشد:

1. نامه ى اكثم به پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)
2. اكثم در حضور انوشيروان[8]

[1]. محقق: عباس اشراقی

[2]. دايرة المعارف بزرگ اسلامى، جمعى از نويسندگان 9 : 722.

[3]. المنتظم، ابن جوزى 2 : 372 و الاصابه، ابن حجر 1 : 351.

[4]. دايرة المعارف بزرگ اسلامى، جمعى از نويسندگان9 : 722.

[5]. دايرة المعارف بزرگ اسلامى، جمعى از نويسندگان9 : 722.

[6]. الاصابه، ابن حجر 1 : 353.

[7]. المنتظم، ابن جوزى 2 : 372 و الاصابه، ابن حجر 1 : 351.

[8]. جهت توضیح بیشتر رک:جلد سوم دایره المعارف صحابه .