عثمان بن ابى العاص [1]

عثمان بن ابى العاص بن بشر بن عبد بن دهمان ثقفى [2] از قبيله ى بنى ثقيف [3] و مادرش زنى به نام فاطمه بنت عبدالله بود. [4] پس از آنكه پيامبر(صلى الله عليه وآله) از محاصره ى طائف برگشت و عروة بن مسعود (بزرگ طائف) كشته شد، مردم طائف گرد آمدند تا كسى را بر خود امير سازند ولى نتيجه اى نگرفتند; زيرا فكر كردند كه تمام عرب مسلمان شده، كمر همت بر دشمنى ايشان بسته اند و ايشان تاب مقاومت در مقابل آنها را ندارند، لذا چاره اى نديدند جز آنكه عده اى را به مدينه بفرستند تا به نزد رسول خدا(صلى الله عليه وآله) رفته، با حضرت پيمان ببندند و يا مسلمان شوند. آن گاه او كسى را بر ايشان امير سازد. شش نفر از بزرگان طائف به نام هاى: عبدياليل بن عمرو بن عمير، حكم بن عمرو بن وهب، شرحبيل بن غيلان، عثمان بن ابى العاص، اوس بن عوف و نُمير بن خرشة به مدينه و نزد پيامبر(صلى الله عليه وآله) رفتند. به دستور پيامبر (صلى الله عليه وآله) در مسجد، چادرى افراشتند و ايشان را در آن جا منزل دادند و خالد بن سعيد واسطه ى ميان ايشان و پيامبر (صلى الله عليه وآله) بود و غذاى ايشان از خانه ى پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرستاده مى شد. قبل از آنكه مسلمان شوند، غذا را نمى خوردند مگر آنكه خالد از آن غذا بخورد. پس از گفتگوهايى همگى مسلمان شدند و عثمان بن ابى العاص، با اينكه از همه كوچك تر بود علاقه ى فراوانى براى ياد گرفتن قرآن و احكام اسلام از خود نشان مى داد. عثمان نزد پيامبر(صلى الله عليه وآله) مى رفت و درباره ى مسائل دينى و احكام و قرآن از ايشان سؤالاتى مى كرد و اشتياق فراوانى از خود براى يادگيرى مسائل دينى نشان داد و پيامبر(صلى الله عليه وآله) مسائل كلى فقه را به او آموخت. [5] سایر محورهای این مقاله عبارتند از:

1. عثمان در زمان خلفا
2. سرانجام عثمان [6]

[1]. محقق و نویسنده:شیرزاد ارازش

[2]. الاستيعاب ،ابن عبدالبر 3:1035

[3]. امتاع الاسماع، مقريزى 11 : 323 و 9 : 149 و الأعلام، زركلى 4 : 207.

[4]. الاستيعاب، ابن عبدالبر 4 : 1900 و اسدالغابه، ابن اثير 6 : 228.

[5]. السيرة النبويه، ابن هشام 4 : 72 و 12 : 541; المغازى، واقدى 3 : 966 و الطبقات الكبرى، ابن سعد 4 : 47.

[6]. جهت توضیح بیشتر رک: جلد ششم دائره المعارف صحابه